Bardzo często popełniany błąd początkujących akwarystów, polega na wpuszczaniu do akwarium ryb zaraz po założeniu zbiornika. Brak potrzebnych do procesów azotowych bakterii nitryfikacyjnych powoduje, że ilość trujących związków błyskawicznie rośnie i może dojść do śmierci obsady. Proces dojrzewania i stabilizacji prowadzący do usuwania szkodliwych związków w nowym akwarium trwa kilka do kilkunastu tygodni. Najlepszym sposobem na kontrole prawidłowości przebiegu cyklu azotowego jest korzystanie z testów, które pozwolą sprawdzić poziom amoniaku, azotanów, azotynów i pH wody.
Stabilne środowisko w akwarium
Przemiany zachodzące w zbiorniku są określane jako cykl biologiczny, proces nitryfikacji lub syndrom nowego zbiornika. Wszystkie te nazwy odwołują się do jednego zjawiska zwanego cykl azotowy. Poznanie procesów i przebieg tego cyklu i jest niezbędny dla utrzymania zbiornika w dobrym stanie.
W cyklu azotowym w akwarium rozwijają się korzystne i potrzebne bakterie które pomagają w usuwaniu amoniaku i przekształcenie do azotynów a następnie do azotanów, które są nieszkodliwe dla ryb.
Etapy cyklu azotowego
Wraz z odchodami ryb, niezjedzonym pokarmem i resztkami roślin do wody wydziela się amoniak. Zalegające resztki i odchody gniją i zamieniają się w NH4 (amon) i NH3 (amoniak). O ile ten pierwszy nie jest szkodliwy, to amoniak jest trucizną. To, jakie związki powstaną w akwarium, zależy od pH wody. Jeśli pH jest zasadowe, powstanie amon. W środowisku kwaśnym dojdzie do powstania amoniaku.
Na początku rozpoczyna się rozwój beztlenowych bakterii Nitrosomonas, które utleniają amoniak. Filtr mechaniczny ma za zadanie oczyszczanie wody z cząstek stałych, a dodatkowo stanowi on siedlisko dla bakterii rozkładających amoniak. Produktem ubocznym rozkładu amoniaku są azotyny, których też musimy się pozbyć.
W kolejnym etapie bakterie Nitrobacter, które zamieniają
azotyny w azotany. Te stają się szkodliwe dopiero wtedy, gdy jest ich za dużo. Ilość azotanów regulujemy częstą podmianą wody w akwarium. Bakterie Nitrobacter pojawiają się w zbiorniku samoczynnie. Jak już ustabilizujemy środowisko w akwarium, to przy regularnej podmianie wody i odpowiedniej obsadzie nic nie powinno się stać. Warto do filtra mechanicznego dołożyć dodatkowo ceramiczny filtr, który stanowi świetne miejsca dla rozwoju potrzebnych bakterii.